Ngày 21.10, HoREA đã có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ, Bộ Xây dựng, UBND TP.HCM kiến nghị xây dựng khung pháp luật để quản lý hiệu quả hoạt động cho thuê nhà ngắn hạn sử dụng dịch vụ Airbnb.

30.000 căn hộ đang cho thuê

Theo Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), ngay từ năm 2018 tổ chức này đã báo cáo Bộ Xây dựng về phương thức kinh doanh cho thuê nhà ngắn hạn (theo giờ, buổi, ngày, vài ngày, hoặc 1 – 2 tuần…) dưới hình thức “chia sẻ phòng thuê”, sử dụng dịch vụ Airbnb mà luật Nhà ở 2014 và luật Kinh doanh bất động sản 2014 chưa tiên lượng, nên chưa có khung pháp luật để điều chỉnh hoạt động kinh doanh cho thuê nhà này.

Thực hiện phương thức cho thuê này, thì căn nhà, căn hộ cho thuê được trang bị đầy đủ các tiện ích, tương tự như “phòng khách sạn có bếp”, mà người thuê nhà tự phục vụ trong thời gian thuê. Đây là một trong nhiều hình thức hoạt động kinh doanh của nền kinh tế chia sẻ trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, ứng dụng công nghệ mới, tương tự như loại hình Uber, Grab, không gian làm việc chung (co-working space)…
Theo báo cáo khảo sát năm 2019 của Grant Thornton, mô hình dịch vụ chia sẻ phòng thuê Airbnb đang tăng trưởng mạnh ở Việt Nam, với khoảng 30.000 căn hộ đang cho thuê.

Trong khi theo HoREA, phương thức kinh doanh cho thuê nhà, cho thuê phòng ở theo hình thức “chia sẻ phòng thuê” thông qua dịch vụ Airbnb có triển vọng tăng trưởng cao trong tương lai. Hiện nay, phương thức này được thực hiện chủ yếu thông qua cho thuê nhà ngắn hạn (theo giờ, buổi, ngày, vài ngày, hoặc 1 – 2 tuần…), phục vụ khách vãng lai, trọng tâm là khách du lịch do thường có nhu cầu thuê ngắn hạn.

Dịch vụ Airbnb được sử dụng phổ biến trên rất nhiều nước, nên việc sử dụng dịch vụ này ở VN có tác động tích cực đến việc thu hút khách du lịch quốc tế và trong nước, nhất là đối tượng có thu nhập không cao, muốn tiết kiệm chi phí lưu trú. Sử dụng dịch vụ Airbnb thì bên cho thuê và bên thuê giao dịch, nhận nhà, trả nhà thuê, thanh toán tiền thuê nhà đều qua mạng, không cần phải gặp trực tiếp.

Ngoài ra, phương thức “chia sẻ phòng thuê” thông qua sử dụng dịch vụ Airbnb giúp khai thác hiệu quả tài sản nhà ở, nhất là các phòng ở dôi dư, hoặc các căn hộ trong các khu vực có nhiều khách vãng lai, khách du lịch.

Đưa vào luật để quản

Tuy nhiên, phương thức này có những mặt hạn chế, tiêu cực như chưa có đầy đủ các quy định pháp luật để quản lý, điều chỉnh hoạt động kinh doanh theo phương thức “chia sẻ phòng thuê” thông qua sử dụng dịch vụ Airbnb, dẫn đến nhiều hệ quả tiêu cực như làm thất thu ngân sách nhà nước; ảnh hưởng đến trật tự an toàn xã hội, thậm chí có những trường hợp sử dụng nhà thuê qua dịch vụ Airbnb để hoạt động tội phạm.

Đã phát sinh “xung đột lợi ích” giữa người cho thuê căn hộ nhà chung cư sử dụng dịch vụ Airbnb với cư dân, do thường xuyên có người thuê nhà lạ mặt đến cư ngụ, gây tâm lý bất an và ảnh hưởng đến không gian riêng tư của các hộ gia đình trong chung cư.

Quy định cấm sử dụng căn hộ chung cư vào mục đích không phải để ở theo HoREA có một số bất cập, đã làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của chủ sở hữu căn hộ chung cư. Chính vì vậy, trong 6 năm qua, HoREA đã nhiều lần có ý kiến đề nghị Bộ Xây dựng trình Chính phủ và Quốc hội xem xét sửa đổi cho phù hợp với thực tế cuộc sống theo hướng sửa đổi, bổ sung luật Nhà ở, luật Kinh doanh bất động sản 2014 công nhận hoạt động cho thuê căn hộ nhà chung cư ngắn hạn (theo giờ, buổi, ngày, vài ngày, hoặc 1-2 tuần…) là hoạt động kinh doanh hợp pháp. Tuy nhiên, cần quy định người cho thuê nhà, cho thuê căn hộ nhà chung cư ngắn hạn phải đăng ký kinh doanh và nộp thuế theo quy định pháp luật; phải có phương án quy định thời gian trong năm mà người cho thuê căn hộ nhà chung cư ngắn hạn được hoạt động kinh doanh cho thuê.

Đề nghị xem xét phương án quy định người cho thuê căn hộ nhà chung cư ngắn hạn có nghĩa vụ đóng góp (bổ sung) kinh phí quản lý vận hành nhà chung cư, do hoạt động kinh doanh cho thuê nhà ngắn hạn dẫn đến làm gia tăng khối lượng công tác và trách nhiệm của Ban quản trị nhà chung cư và đơn vị quản lý vận hành nhà chung cư.